پرندگان جانوران بسیار ضعیفی هستند که در صورت بیمارشدن جان آن‌ها خیلی سریع‌تر از بقیه‌ی حیوانات به خطر می‌افتد. با رعایت نکات دامپزشکی پرندگان از این موجودات شیرین و کوچک محافظت می‌کنید. در بخش ابتدایی این متن نکاتی درباره‌ی انتخاب کلینیک و دامپزشک برای شما نوشته شده است. در بخش‌های بعدی می‌توانید درباره‌ی تغذیه، بهداشت محیط و داروهای مناسب پرندگان بخوانید. در بخش آخر روی نکات نهایی و مهم تأکید شده است. اگر پرنده دارید یا قصد خرید پرنده کرده‌اید؛ این نکات را از دست ندهید.

انتخاب کلینیک و دامپزشک مناسب

داشتن تجهیزات مناسب برای تشخیص بیماری پرنده و تجویز داروی درست برای درمان آن، از ویژگی‌های یک کلینیک خوب است. کلینیک‌هایی که به صورت تخصصی روی پرندگان کار می‌کنند؛ گزینه‌ی بهتری به نسبت دیگر کلینیک‌ها هستند. به این دلیل که در این مجموعه‌ها متخصصان و دامپزشکان پرندگان، حضور مؤثر و فعال دارند. تسلط دامپزشکان به مهارت‌های بالینی پراهمیت است. دامپزشک باید بتواند پرنده را معاینه کند و بیماری را تشخیص دهد. صبر و حوصله در مواجه با پرندگان از دیگر ویژگی‌های یک دامپزشک حرفه‌ای است. از آنجایی‌که پرندگان حیوانات کوچک و ظریفی هستند، برخورد ظریف با این جانوران را می‌توان آخرین ویژگی یک دامپزشک حرفه‌ای پرندگان دانست.

عکس

معاینات دوره‌ای

اولین چکاب برای پرنده را باید در زمان خرید آن انجام دهید. اگر تعداد زیادی پرنده دارید؛ این کار را جدی‌تر بگیرید. این نکته را در خاطر داشته باشید که پرندگان معمولاً تمایلی به نشان‌دادن بیماری خود ندارند. برای مثال ممکن است عروس هلندی شما در ابتدا سالم به‌نظر برسد؛ اما پس از مدتی پرهایش پف کند و بیماری را نشان دهد. اگر معاینه را در ابتدا انجام دهید؛ خیلی زود به بیماری این عروس هلندی پی می‌برید. پس از این معاینه اولیه، پرنده شما حداقل دو بار در سال باید چکاب شود. در دامپزشکی پرندگان و معاینه فیزیکی ابتدا دامپزشک به ظاهر پرنده دقت می‌کند. نحوه‌ی ایستادن پرنده، نفس‌کشیدن او و حتی ترشحات بینی و صدای پرنده بررسی خواهد شد. دامپزشک مربوطه با همکاری چند دستیار با توجه به سن و نژاد پرنده درباره‌ی بیمار یا سالم‌بودن آن به نتیجه می‌رسند.

در کنار معاینه‌ی فیزیکی، احتمال گرفتن آزمایش خون هم از پرنده وجود دارد. معمولاً در پرندگان تشخیص نوع بیماری از روی ظاهر فیزیکی راحت نیست. به همین دلیل، بسیاری از دامپزشکان متخصص به نتیجه‌ی آزمایش خون استناد می‌کنند. دقت کنید که معاینه پرنده شما نباید بیش از  10 دقیقه طول بکشید.

تغذیه‌ی مناسب

در دامپزشکی پرندگان چند نوع غذا و مواد خوراکی پیشنهادشده و مقوی برای پرنده خانگی‌تان می‌بینید.

عکس

تخمه آفتابگردان

بیشتر پرندگان عاشق این غذا هستند. این نوع تخمه در چند نوع مختلف در بازار وجود دارد. شکستن نوع سیاه آن برای پرندگان راحت‌تر است. پرندگان معمولاً قادر به شکستن تخمه سیاه راه راه نیستند. پس بهتر است این نوع تخمه را به صورت از پوست جداشده خریداری کنید.

ذرت

اگر عروس هلندی، بوقلمون یا حتی خروس دارید؛ از دادن ذرت به آن‌ها غافل نشوید. بهتر است ذرت به شکل پخته و پوست‌کنده‌شده در اختیار پرنده قرار بگیرید. سعی کنید ذرت را جدا از دیگر خوراک‌ها در کنار پرنده بگذارید و با بقیه‌ی مواد خوراکی ترکیب نکنید. ذرت‌ها را در صورت خورده‌نشدن خیلی زود از قفس پرنده دور کنید. ذرت فاسدشده به بیماری پرنده شما منجر خواهد شد.

ارزن

خوراک بعدی موردعلاقه‌ی پرندگان، ارزن است. این خوراک برای پرندگانی که به برچیدن دانه روی زمین علاقه‌ی بیشتری نشان می‌دهند، مناسب‌تر به‌نظر می‌آید. اگر کبوتر نگهداری می‌کنید دقت کنید که ارزن سفید حتماً باید کیفیت مناسبی داشته باشد.

کتان

در کنار ارزن، دانه‌هایی مثل کتان هم برای بسیاری از پرندگان جذاب هستند. کتان، منبع غنی از فیبر و آنتی اکسیدان به شمار می‌رود.

سبزی‌ها و میوه‌ها

در دامپزشکی پرندگان توصیه می‌شود که حتماً این مواد مغذی را در برنامه قرار دهید. سبزیجات دارای برگ پهن مثل کاهو برای پرندگان جذاب‌تر هستند. در میوه‌ها سیب و خیار را در ظرف غذای پرنده‌تان قرار دهید.

بهداشت محیط

پرندگان چندین ساعت از روز را در محیط‌های بسته‌ای مثل قفس می‌مانند. اگر این محیط بسته تمیز نباشد؛ احتمال ابتلا پرنده به بیماری بالاتر خواهد رفت. به همین دلیل شما باید نکات زیر را در بهداشت محیط پرنده رعایت کنید.

• هرگونه مواد شیمیایی و خاک را از قفس پاک و دور کنید.
• قفس را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید.
• هر روز آب تمیز و تازه برای پرنده تهیه کنید.
• حداقل هر دو روز یک بار کف قفس را از فضولات تمیز کنید.
• وسایل بازی پرنده هر روز باید پاک و تمیز شود.
• در فصول سرد و خشک مثل زمستان دو طرف قفس را با پرده بپوشانید.
• حداقل هفته‌ای یک بار تمام محیط و وسایل پرنده را ضدعفونی کنید.
• پرنده‌ی بیمار را قرنطینه و از بقیه‌ی پرندگان دور کنید.

عکس

داروهای موردنیاز

زمانی‌که پرنده‌ای در خانه دارید، باید تعدادی از داروها را بشناسید. البته این نکته را در نظر داشته باشید که مصرف خودسرانه این داروها سبب تشدید بیماری‌های تنفسی در پرنده خواهد شد. انواع ویتامین‌ها مثل ویتامین A و D در باروری و تقویت پرنده نقش دارند. در صورت مشاهده اسهال در پرنده، دامپزشک داروی اددوسین را تجویز می‌کند. اگر پرنده شما با احساس نفس تنگی یا خفگی دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ آنتی آسما گزینه‌ی خوبی برای رفع مشکل به حساب می‌آید.

بعضی از پرندگان در زمان‌هایی از طول عمرشان دچار پرریزی می‌شوند. در ابتدای عمر پرنده، ممکن است این موضوع عادی به‌نظر بیاید؛ اما با گذر زمان این اتفاق عادی نیست. در دامپزشکی پرندگان برای جلوگیری از پرریزی داروی آویسانول پیشنهاد می‌شود. بایتریل برای زمانی است که پرنده شما دچار یک بیماری باکتریایی شده و حال خوبی ندارد. پرندگان با برخورد به محیط یا فضای قفس گاهی دچار زخم‌های عمیقی می‌شوند. هگزن برای ضد عفونی و درمان این زخم‌هاست. این ماده را هنگام آب‌تنی پرنده در آب بریزید. پرنده‌ی شما دچار شپش یا انگل شده است؟ از مازوتن برای رفع این بیماری استفاده کنید.

پیشگیری از بیماری

هر یک از بیماری‌های پرندگان مثل آنفولانزا، نیوکاسل یا برفک طیور به حدی خطرناک هستند که احتمال مرگ پرنده در آن‌ها وجود دارد. برای پیشگیری از این بیماری‌ها تا حد امکان از نگهداری پرنده مریض خودداری کنید. تغذیه در ابتلا پرنده به بیماری نقش مهمی بازی می‌کند. پس بهترین و باکیفیت‌ترین تغذیه را برای طیور تهیه کنید. واکسیناسیون و چک دوره‌ای پرنده‌ها از ابتلا آن به بیماری جلوگیری خواهد کرد.

عکس

سلامت پرندگان‌تان را تضمین کنید

در دامپزشکی پرندگان مهم‌ترین و اصلی‌ترین نکته اقدام به موقع است. در صورت مشاهده هرگونه علائم بیماری در پرنده‌ خانگی‌تان، کسل‌بودن یا ایجاد زخم عمیق به کلینیک و دامپزشک مجرب مراجعه کنید. تنها در این‌صورت است که می‌توان جان پرنده یا احتمالاً پرندگان‌تان را نجات دهید. به غیر از مراجعه‌ دیرهنگام، رفتار غلطِ دادن دارو بدون تجویز دامپزشک هم به برندگان‌تان آسیب وارد می‌کند. پس تا جای ممکن از انجام این رفتار اجتناب کنید. با رعایت این نکات و تمام حرف‌های گفته‌شده در متن، ضامن سلامت پرندگان‌تان خواهید شد.